Blog

Nieuwste berichten :

De laatste periode plaats ik tekst en uitleg met foto’s onder rubriek “recente foto’s”

Het verhaal van 5 broden en 2 vissen… over planten vermeerderen (8/04/2021)

Door de variatie van planten staat er altijd wel iets in bloei. Veel grotere en kleinere planten komen op meerdere plaatsen terug. Van vroeg in het voorjaar tot laat in het najaar zijn er bloemen, bessen,… en dit betekent voedsel voor vogels, bijen, vlinders en andere dieren.

Tussen de heesters en bomen staan vaak bodem bedekkende vaste planten, deze zorgen ervoor dat er minder gewenste planten voet aan de grond krijgen.

 Elk seizoen heeft een eigen aanblik. Ook de takkenstructuur van bomen en stengels van afgestorven vaste planten horen bij het mooie van een natuurtuin of voedselbos.  Sommige bodem bedekkende vaste planten zijn (half) wintergroen. In januari bloeien al de eerste bolgewassen, héél vroeg in het voorjaar bloeien krokussen, kleine en grote narcissen, sneeuwklokjes, fluitenkruid, blauwe druifjes, arabis, hondsdraf, paarse dovennetel, daslook, smeerwortel,…

Ecologisch tuinieren is echt niet moeilijk. Het is een aansporing om te proberen duurzaam te tuinieren, planten te delen met vrienden en buren, planten uit te breiden door zelf te vermeerderen. Heb je planten die je te veel hebt geef ze weg aan een buur en je krijgt er misschien een nieuwe plantensoort voor terug. 

Het verhaal van 5 broden en 2 vissen…

Je kan veel planten zelf gemakkelijk vermeerderen door ze in een liefst regenachtige periode in stukken te delen en te scheuren en de afgescheurde delen in een plantgat te steken en de grond weer stevig aan te drukken. De volgende dagen en weken houd je alles vochtig. Heel veel planten kan je op die manier vermeerderen én het kost je bovendien niets. Je kan ook de gescheurde plantdelen eerst in potten planten om later uit te planten in de tuin. Planten uitwisselen met vrienden, buren of via plantenruilbeurzen kan snel zorgen voor variatie in je tuin.

Het ideale moment voor het scheuren is het voorjaar of vroeg in het najaar als de temperaturen laag zijn en er meer kans op neerslag is, maar bij veel planten kan dit het gehele jaar. Veel heesters kan je niet alleen vermeerderen door zaad maar ook bv door takken af te buigen. De tak of twijg blijft aan de plant vast maar een gedeelte van de tak is bedekt met grond. Na een tijdje zullen er zich worteltjes vormen op de aangeaarde twijg. Als dit is gebeurd kan je de tak los knippen van de moederplant en verplanten. Op deze manier kan je jouw heesters uitbreiden. Vele planten laten zich ook gemakkelijk stekken. Uitgegroeide takken/twijgen van jouw heester via winter stek of zomerstek vermeerderen. Stukjes potlood dikke twijgjes van 30 cm afgeknipt boven een oog en deze 15 cm in de grond steken, in de volle grond of in een pot in (half)schaduw of afgeschermd van felle zon.

Een kringloop tuin(tje): het zwarte goud, over composteren (14/03/2021)

Dit gaat over een composteren in jouw tuin(tje): Wij hebben 3 kippen, deze eten alle etensrestjes op. Vanaf de lente tot najaar hebben we dagelijks 1 tot 3 eitjes. We geven ‘s avonds niet te veel eten zodat er ‘s nacht weinig voedsel blijft liggen. Als er een kip over de omheining begint te vliegen is het tijd om naar de kapper te gaan. Ik knip dan één van de vleugels bij. Zo geraakt de kip uit evenwicht bij het opvliegen. Soms zijn er eens periodes dat ze geen eieren leggen maar ons afval blijven ze wel eten. Al de rest die composteerbaar is, gaat het compostvat in, uiteraard geen vlees, wel fruit- en groenteresten, koffiedik en filters, noten en doppen, haagscheersel, grasmaaisel, bladeren… Zorg voor een goede verhouding (niet massaal één materiaal) tussen alle composteerbare materialen, bv. niet te veel haagscheersel tegelijk.

Je kan ook verschillende compostvaten gebruiken. Plaats de bodemplaat van je vat op een harde ondergrond bv. betondallen of platen maar zorg ervoor dat je toch nog openingen hebt tussen de verharding. bv 1cm. Op deze manier kan het bodemleven in jouw vat komen en kuun ongewenste (knaag)diertjes jouw vat niet bereiken. Heb je een grotere tuin, dan kan je ook composteren in compostbakken.
Het vat is goed afgesloten. In de bloemenweide staat een compostvat waarin al 6 maanden geen restanten worden gedaan. De inhoud is volledig gecomposteerd. Om het composteringsproces te stimuleren draai of steek ik af en toe eens met de grondboor in het compostvat om alles te verluchten. Om te voorkomen dat het vat uitdroogt in de zomer, sproei ik het vat eens nat of laat ik het bij regen even openstaan. Zelfgemaakte compost is een donkerbruin, kruimelig naar bosgrond ruikend materiaal. Ik laat de compost, na die uit het vat te hebben gehaald, nog wat verder rijpen onder een afdak. De compost is klaar voor gebruik voor tal van toepassingen: in de groentetuin, als potgrond (goed uitgerijpt) of gemengd met gewone (pot) grond, om op het graspleintje te strooien, tussen planten…

Eigenlijk hebben we te weinig van dit zwarte goud want ik koop geregeld nog zakken compost of grondverbeteraar bij. Onze groencontainer wordt nooit gebruikt. Je zal er alleen enkele brandnetels of bramen in aantreffen. Deze verschroeien door de zon die de bak verhit. Last van grote of kleine knaagdieren hebben we ook niet. Katten uit de buurt en zelfs een steenuil houden alles onder controle.
De grijze container met restafval is ook een stuk lichter door alles wat verteerbaar is te composteren. Het kleine containertje (met composteerbaar zakje) kan afgesloten worden en staat in de keuken onder de wasbak en dient voor groenafval dat niet eetbaar is voor de kippen (koffiefilters, harde bladresten van groenten, schillen van (bio)sinaasappel…). Alles wat nog eetbaar is voor de kippen, vooral restjes uit de keuken gaat in een afgesloten bakje op de keukenvensterbank
Je hebt niet alleen gratis voedsel voor jouw planten, het betekent ook een mooie besparing op jouw afvalfactuur. Eén kip eet tot 50 kg per jaar. We hebben minder dan de helft van de hoeveelheid restafval t.o.v. het gemiddelde gezin ( 5 pers.) 90 t.o.v. 182.5kg/jaar. Voor GFT hebben we helemaal niets (gemidd. 284 kg per jaar/ 5pers, cijfers IDM). Foto’s zie volgende link.

Kringloop tuin: het zwarte goud: over composteren in je tuin(tje)

Het belang van hagen in ons landschap. (3/08/2020)

Net terug van onze Ardennen. Ik zie dat ik alles heb afgekeken van de natuur. We vertoefden met ons gezin in de omgeving van Malmedy. (Hoge Venen) Mooi om te zien hoeveel vlinders, bijen en vogels  aan de hagen/bosranden te zien zijn. Wallonië wil 4.000 kilometer hagen planten. Daarmee trekt de Waalse regering de kaart van de biodiversiteit mét een rol voor de landbouw. Het ecologisch nut van hagen is niet te onderschatten, wil je de biodiversiteit behouden en stimuleren. Heel wat diersoorten hebben zulke elementen nodig om zich op een veilige manier te kunnen verplaatsen en zoeken er ook bescherming. Heel veel dieren vinden via de heggen heel wat voedsel. Niet alleen dieren varen wel bij hagen, hagen zorgen er ook voor dat de regen beter opgevangen wordt zodat de grond beter bestand is tegen erosie, of ze zorgen voor extra schaduw voor vee bv. tijdens een hittegolf. 

De laatste decennia konden landbouwers door schaalvergroting en landbouwmachines meer hectares ineens bewerken, heel veel hagen zijn daardoor verdwenen ook in Vlaanderen. Het zou om zoveel redenen zo waardevol zijn mocht ook hier in Vlaanderen een deel van deze hagen terug worden geplant. Al maak ik me ook zorgen over de droogte van de voorbije jaren en het aanslaan van het jonge plantgoed. Er zou voor deze hagen kunnen worden gekozen voor grootvruchtige eetbare soorten. Ik denk dan aan appelbessen, kornoelje, hazelaars, grootvruchtige meidoorn… .Op deze manier is het een win-win voor mens en dier. Foto’s : het belang van hagen in ons landschap (klik hier) . Op facebook in de groep : voedselbos de zoetenhof kan je de evolutie van ons voedselbos volgen. Gebruik je nauwelijks of geen facebook en wil je graag de recente berichtjes en foto’s ontvangen via mail, laat het dan weten, dan voeg ik je toe in de maillijst.

Wat duiding over de manier waarop Erik en Griet imkeren in ons voedselbos. (19/07/2020)

Erik en Griet, onze Zoetenhof imkers proberen op een zo natuurlijk mogelijke manier het imkeren uit te oefenen. Hiervoor hanteren ze volgende basisprincipes:

• het volk zo weinig mogelijk verstoren, dwz de kasten zo weinig mogelijk openen, 
• niet reizen met de kasten naar drachtvelden voor bloemspecifieke honing (bv koolzaadhoning, heidehoning…),
• enkel honing afnemen indien er een overvloed is,
• ervoor zorgen dat er niet te veel kasten staan op één bepaalde plaats om de solitaire bijen en hommels niet al te veel te beconcurreren. In de Zoetenhof staan er 2 kasten op 10.000. m²,
• het volk laten leven en overwinteren op hun eigen geproduceerde honing. Bij traditioneel imkeren haalt de imker alles uit de kast in functie van een zo hoog mogelijk rendement aan honing. Om de herfst en winter door te komen wordt er dan een suikeroplossing toegediend,
• streven naar een varroa-resistent of -tolerant volk door te behandelen via natuurlijke middelen:
  • bij het openen van de kasten worden de bijen besproeid met een afgietsel van boerenwormkruid
  • in het hoogseizoen wordt er darren raat gesneden omdat de varroamijt zich daar gemakkelijker vermenigvuldigd. De cellen van de darren zijn groter dan deze van de werksters. Hierdoor heeft de varroamijt meer ruimte om zich te vermenigvuldigen.  De raten worden in de winter aan de vogels gegeven als voedsel. Een welgekomen lekkernij!
  • na het honingseizoen 1 behandeling met een natuurlijk product zoals oxaalzuur.
• planten en zaaien van bijvriendelijke bloemen, bomen/struiken en daar zorgen we uiteraard voor in de Zoetenhof.

Er zijn ook nog veel natuurlijkere manieren van imkeren.

• een kast plaatsen en er een volk naartoe lokken zonder ook nog iets aan het volk te doen. Wildbouw. Helemaal geen honingafname.
• werken op basis van bewust laten zwermen van het volk om te vermeerderen en de varroadruk te verminderen.
• …

Af en toe kan je honing krijgen bij Erik en Griet. Momenteel is de prijs 10 euro voor 500gr. Indien honing gewenst, laat maar weten aan Erik, Griet of Philippe. Gebruik je nauwelijks of geen facebook en wil je graag de recente berichtjes en foto’s ontvangen via mail, laat het dan weten, dan voeg ik je toe in de maillijst.

Foto’s: natuurlijk imkeren in ons voedselbos

Bloemenweides maken in ons voedselbos. 18/07/2020

Afdekken van het bestaande gras kan met recuperatiemateriaal zijn bv. oud dekzeil, oude folie… . Omdat het zeil niet zou wegwaaien en ook voor het zicht bedek je de afdekking best met snippers of snoeisel, maaisel… . Het (weide) gras is dan na ten minste een half jaar afgedekt te zijn geweest volledig gestikt. Nadat je het afdekmateriaal hebt weggehaald kan je bijna op blote grond inzaaien. Eerst de grond wat los harken en dan kan je inzaaien. Je mengt het zaad met wit zand voor een gelijkmatige verdeling. Je harkt het zaad lichtjes in en drukt het eventueel nog aan met iets plat (bv. plank of plakijzer) of met een rol. En je hebt een bloemenweide met een minimum aan arbeid. Het resultaat zie je op de foto’s. De foto’s zijn van stukken die we in het voorjaar hebben ingezaaid nadat ze een half jaar waren afgedekt. Fantastisch om te zien hoeveel vlinders, bijen en andere nuttige insecten dit aantrekt! Maar ook vogels profiteren hiervan en komen een graantje meepikken wanneer de bloemen of granen in zaad staan. Met het vochtige weer zaaiden we een tweetal weken geleden (eind juni) nog een stukje in. De bloemenweide is ondertussen al mooi opgekomen. Gebruik je nauwelijks of geen facebook en wil je graag de recente berichtjes en foto’s ontvangen via mail, laat het dan weten, dan voeg ik je toe in de maillijst. Foto’s ga naar volgende link Bloemenweides maken in de zoetenhof (klik hier)

Een biotoop klein of groot: gelaagde beplanting is de sleutel! 23/6/2020

Vele kleine en grote tuinen of biotopen samen kunnen zorgen voor meer natuur in onze omgeving en de biodiversiteit een boost geven.

Wist je dat alle privétuinen samen in Vlaanderen groter zijn dan alle natuurgebieden die Vlaanderen telt samen? Wij hebben meer impact dan we denken!

Wat zorgt ervoor dat er zo veel leven in zo’n ecotuin zit? De verschillende lagen in de beplantingen: grote en kleine bomen, heesters, vaste planten, een kruidlaag met akkerbloemen, bollen en knollen, klimplanten. Gelukkig grenzen er ook kruinen van bomen van de buren aan onze tuin.

Wat krijg je dan? Interactie tussen de lagen. Je krijgt schuil- en nestgelegenheid voor vogels en andere dieren. Je ziet allerlei nuttige insecten. De kikkers en salamanders die zich schuilhouden in de kruidlaag eten bv. de naaktslakken. Eventueel zorgt een kleine poel of (metsers)kuip met water en waterplantjes ervoor dat vogels zich kunnen verfrissen en kunnen drinken. Vorige week kwam een hele familie staartmezen zich verfrissen in de poel van onze tuin.

Veel vogels eten dan weer allerlei insecten. Vorige maand maakten bij valavond tientallen meikevers acrobatische buitelingen en vleermuizen en zelfs een steenuil dook ze achterna. Overdag cirkelen zwaluwen boven de kruinen van de bomen in onze tuin. Fantastisch om te zien! Het lijkt op een natuurexpeditie in eigen tuin.

Het is hier een echte kraamkliniek van allerlei vogels. Dit jaar vlogen al een nest merels, pimpelmeesjes, winterkoninkjes en koolmeesjes uit.

De meeste bomen en planten uit onze tuin werden een 15-tal jaar geleden geplant. In De Zoetenhof, waar we de eerste boom geplant hebben in 2018 , zijn we nu volop bezig met de kruidlaag en voorzien we naast vaste doorlevende eetbare of medicinale planten ook veld- en akkerbloemen. De grote bomen en heesters zijn allemaal geplant en zijn nu volop in groei. Eigenlijk hebben we nu in De Zoetenhof, die 1 ha groot is, allemaal kleine en grotere tuinkamers die met elkaar verbonden zijn. Iedere kamer zou een aparte tuin kunnen zijn. We hebben de keuze gemaakt om vooral bijen- en insectenlokkende- en vaak vruchtdragende planten te zetten, zowel inheemse als uitheemse soorten. In De Zoetenhof is op 2 jaar tijd de biodiversiteit al enorm toegenomen. Er komen ook zwaluwen tussen en rond de bomen cirkelen.

Eigenlijk is dit biotoop een soort kringlooptuin. Alles keert terug. Snoeihout gaat op takkenwallen of wordt versnipperd, bladeren en maaisel worden gebruikt tussen de planten of de groenten. Alles composteert. Dit komt zowel het zichtbare als onzichtbare leven ten goede, bodemleven van miljoenen micro-organismen. Zij helpen voor de goede opname van voedingsstoffen voor de planten. Meststoffen geven, is overbodig en de bodem lijkt een spons. Alles is bedekt met planten en organisch materiaal.

In de keuze van bomen en planten kan je kiezen voor vruchtdragende, bijen- en insectenlokkende bomen en planten. Je kan er op die manier een voedselbosje van maken. Sommige planten zijn heel veelzijdig, zoals de Russische smeerwortel. Dit is een goede bijenplant, het loof is goed als meststof, het is een goede bodembedekker, de plant is decoratief en het is ook een medicinale plant. Wist je dat je de meeste vaste planten gemakkelijk kan verdelen in stukken? In onze tuin zijn veel planten geruild en gedeeld met vrienden en buren. Eén bepaalde plant kan je gemakkelijk verdubbelen. Buren zeggen me altijd: “alles wat ik van jullie krijg, dat groeit altijd”. Waarom? Omdat ik er tegen praat? Nee, heel simpel, wat bij mij groeit, groeit ook bij mijn buur. De grondsoort (zand-leemgrond) is dezelfde. Alle planten zijn winterhard.

Ook lage en hoge appel-, pruimen-, kersen- en perensoorten kunnen hier een plaats krijgen. En waarom niet combineren met éénjarige groenten, zoals courgettes, pompoenen…, die weinig zorg nodig hebben? Weet natuurlijk bij de keuze van jouw aanplant wat de uiteindelijke grootte zal zijn. Hou ook rekening met de oriëntatie (Noord-Zuid). Als je start, is het heel belangrijk dat je het bodemleven op gang trekt. De bodem van veel nieuwe verkavelingstuintjes is kapot gereden door zware machines en aangevuld met soms dode of arme, steenrijke grond. Het is belangrijk om dan eerst aan een goede bodemopbouw te werken.

Voor wat je allemaal te zien krijgt in zo’n gelaagde tuin, is het gevoel onbeschrijflijk!

Wij willen jullie de komende weken meenemen in een tocht door een ecotuin, stilstaan bij een aantal uitdagingen en informatie meegeven over bepaalde onderdelen van een ecotuin.

Het volgende komt aan bod: de beek en de poel, vaste planten, Lilliputters en reuzen samen onmisbaar in een biotoop, graspleintje, insectenhotels, nieuwe border: over delen (vermeerderen) van bepaalde planten, nestkastjes, mulchen, bomen: een gratis airco, gevel- en klimplanten, hoe omgaan met ongewenste planten.

Met deze info willen we laten zien dat ecologisch tuinieren veel voordelen heeft, echt niet moeilijk is en vooral enthousiast maakt. Merk samen met ons op dat een natuurtuin mooi en onderhoudsvriendelijk is en bovendien goed is voor het klimaat.

 Binnenkort kan jij misschien op natuurexpeditie in jouw eigen tuin?

Maak van jouw tuin(tje) een paradijs voor mens en dier!

Foto’s Een biotoop klein of groot: gelaagde beplanting is de sleutel (klik hier)

Omgaan met droogte, water en goede bodemopbouw 11/6/2020

Droogte, alweer. We hadden er vanaf het eerste jaar al mee te maken. De zomer van 2018 was verschrikkelijk droog voor al die jonge bomen. Het was voor deze bomen extra moeilijk in deze extreme weersomstandigheden door hun beperkt wortelgestel waardoor zij nog heel beperkt water konden oppompen, ook door het nog schrale bodemleven en de op sommige plaatsen zeer verdichte grond. Hoe hebben we het aangepakt? Vanaf het begin hebben we rond iedere aanplant karton met mulch/gemaaid gras gelegd. Het aanwezige gras werd onderdrukt door het karton en samen met de houtsnippers en het gemaaid gras dat boven het karton werd gelegd, kwam de compostering op gang en kon het vocht langer vastgehouden worden. Om de 2 weken reden we met een aanhangwagen met UBC-container van boom tot boom om minstens 3 gieters water per boom te geven. We dachten iedere keer dat het nadien niet meer nodig zou zijn… Als we dit niet hadden gedaan, weet ik niet hoeveel bomen het zouden hebben overleefd. Met deze aanpak hebben we zo goed als geen schade gehad. Wij zijn steeds organisch materiaal blijven aanvullen, bij de nieuwe aanplantingen maar ook bij de 2 jaar oude bomen en planten. Hierbij hebben we steeds de bedoeling om het bodemleven op gang te trekken, het vocht beter vast te houden en daardoor ook een goede opname van water en voedingsstoffen mogelijk te maken. Als de bodem goed verzorgd wordt, gebeurt er zoveel. Als je in de mulch woelt sta je versteld van al dat leven (zie het boek: Bodemvoedselweb, een heel tof boek waarin deze mechaniek uitgelegd wordt). In de eerste 2 jaren hebben we veel organisch materiaal aangebracht. Dit wordt nu steeds minder nodig, omdat we nu van de groter wordende bomen en struiken zelf kunnen beginnen oogsten en dit kunnen gebruiken als mulch. Dit doen we bv. met de bladeren van smeerwortel. Deze plant maakt met zijn wortels de grond los, de bladeren worden gemaaid en rond de bomen gelegd. Ook de bladeren van bomen en struiken die in de herfst afvallen voeden telkens opnieuw de bodem. Nog een voorbeeld zijn de aanwezige brandnetels die we maaien voor ze in het zaad staan en rond de stam van de fruitbomen leggen. Dat zijn echt voedselbommen. Sommige bomen en planten gaan mijnen in de diepere lagen van de grond en brengen zo belangrijke mineralen naar boven die ze ter beschikking stellen van de naburige bomen en planten. De gelaagdheid zorgt voor een biotoop voor vogels die op hun beurt voor mest zorgen. Zo zijn we op weg naar een kringloopsysteem in ons voedselbos. De bomen gaan nog iets heel belangrijk doen: schaduw geven. Heel veel zon is fijn voor een aantal zuiderse teelten bv. vijgen, nectarines… Voor foto’s ga naar volgende link: https://photos.app.goo.gl/ad4rgXUD7e9E1him8

Meer lezen zie rubriek foto’s: recente foto’s. Daar vind je foto’s met meer uitleg.